D Vitamini Yetersizliği Ve Tedavisi

D vitamini yetersizliği, kanda D vitaminin belirli bir seviyenin altına düşmesi ile tanımlanır. Yaşlılar, yetişkinler, çocuklar ve bebekler olmak üzere her yaştan insanı etkileyebilir. Kan testi ile teşhis konur. Tüm dünyada D vitamini eksikliği görülme sıklığı giderek artmaktadır. Ülkemizde yapılan çeşitli çalışmalarda da D vitamini yetersizliğinin farklı yaş gruplarında yaygın olarak görüldüğü bilinmektedir.

D vitamini yetersizliğinde çocuklarda kanda düşük kalsiyum seviyelerine yol açarak hipokalsemik (kanda kalsiyum seviyesinin normalin altına olması) nöbetlere neden olabilir. Bunun dışında D vitamini yetersizliği çocuklar raşitizme (bükülmüş uzuvlara yol açan yumuşak kemikler) yol açabilir. Yetişkinlerde D vitamini yetersizliği sonucu osteoporoz (daha ince ve daha az yoğun kemikler), osteomalazi (yumuşak kemikler), kırıklar, kas güçsüzlüğü gibi sağlık sorunları görülebilmektedir. Bunların dışında D vitamini yetersizliğinin şeker hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, kötü zihinsel sağlık, uyku bozuklukları, enfeksiyon hastalıkları gibi bazı hastalıklar için de risk faktörü olabileceğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Tüm bu sağlık sorunlarının D vitamini eksikliği tedavisi ile önlenebileceği unutulmamalıdır

D vitamini yetersizliği risk grupları şu şekilde sıralanabilir:

• Güneşe yetersiz maruz kalanlar; uzun süre kapalı alanda bulunan kişiler, bedenin çoğunu kapatan kıyafetleri sıklıkla tercih eden kişiler
• Yaşlılar
• Koyu cilt rengine sahip olan bireyler
• Şişman bireyler
• Yüksek bölgelerde veya güneşe maruziyetin çeşitli nedenlerle az olduğu alanlarda doğan bebekler
• Zamanından erken doğan bebekler ve gebelikte annede D vitamini yetersizliği olan bebekler
• Kronik böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği ve emilim bozuklukları ile ilişkili hastalıkları (Çölyak hastalığı, kistik fibrozis, inflamatuvar barsak hastalığı) olanlar
• Yakın zamanda vücut ağırlık kaybı için ameliyat olan bireyler
• D vitamini metabolizmasını olumsuz etkileyecek bazı ilaçları (anti epileptik ya da steroid ilaçları) uzun süre kullananlar
• Alkalan Fosfataz (ALP) ve/veya Paratiroid Hormon (PTH) yüksekliği olanlar.

D vitamini, yetersizliği saptanan bireylere kan D vitamini düzeyini normal sınırlara getirecek dozda ve sürede D vitamini desteği hekim önerisi ile başlanmalıdır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından ülke genelinde bebeklerin kemik gelişimini desteklemek amacıyla bir yaş altı çocuklara ücretsiz 400 IU/gün (10 mcg/gün) D vitamini desteğine başlanmakta ve destek 1 yaşa dek devam ettirilmektedir. Gebelerde de D vitamini eksikliğinin yaygın bir sorun olması nedeniyle Sağlık Bakanlığı, doğum öncesi dönemde gebelere ve doğumdan sonraki dönemde annelere uygulanacak ücretsiz D vitamini desteği için bir program başlatmıştır. Önerilen günlük miktar 1200 IU (30 mcg)’dir.